Đền Bàu Lối: Di tích lịch sử văn hóa và tâm linh

Đền Bàu Lối, còn được gọi là đền Thu Lũng, nằm tại phường Nghi Thu, thị xã Cửa Lò, là một trong những địa điểm thờ cúng quan trọng với lịch sử lâu đời và ý nghĩa văn hóa sâu sắc.

Lịch sử và ý nghĩa

Được xây dựng vào thời Trần, đền thờ chính các vị thần linh như Cao Sơn Cao Các đại vương, phối thờ hậu thần Hoàng Khắc Dòng, Tam Tòa Thánh Mẫu và Bản cảnh Thành hoàng làng. Những vị thần này được tin rằng đã bảo hộ và che chở cho nhân dân qua nhiều thế hệ.

Trong suốt quá trình tồn tại gần bảy thế kỷ, Đền Bàu Lối không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là nhân chứng của nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Đặc biệt, trong giai đoạn 1930-1931, đền đã trở thành nơi tập hợp và hội họp của các Đảng viên cộng sản và những người yêu nước dưới sự lãnh đạo của nhà hoạt động cách mạng Nguyễn Duy Trinh. Ông là nguyên ủy viên Bộ Chính trị và Phó Thủ tướng Chính phủ, đã lãnh đạo phong trào cách mạng tại địa phương từ chính ngôi đền này.

Kiến trúc độc đáo

Đền Bàu Lối hiện có khuôn viên rộng hơn 3.800 m² với nhiều công trình kiến trúc đặc sắc như cổng tam quan, tắc môn, hạ điện, trung điện, thượng điện và nhà trù. Trong đó, hạ điện được xây dựng vào năm 1925 và tôn tạo vào năm 1941 là công trình nổi bật nhất. Hạ điện có kết cấu độc đáo với ngôi nhà gỗ ba gian, bốn vì bằng gỗ lim, mái hiên được nới rộng và nâng cao, tạo thành một bức bình phong với các chi tiết trang trí kỳ công và hoa văn tứ linh sống động.

Giá trị văn hóa và du lịch

Cùng với kiến trúc cổ kính, đền còn lưu giữ nhiều hiện vật và tư liệu quý như văn cúng cổ bằng chữ Hán, bia đá, hoành phi, câu đối. Đặc biệt, trước sân đền có hai cây phượng cổ thụ có tuổi đời hơn trăm năm, tạo nên khung cảnh thơ mộng và yên bình. Đền Bàu Lối không chỉ là một địa điểm tâm linh mà còn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách khi đến Cửa Lò.

Lễ hội hàng năm

Hàng năm, Đền Bàu Lối tổ chức ba kỳ lễ trọng, bao gồm Lễ Kỳ Yên vào ngày 4/1, Lễ Khai Hạ vào ngày 7/1 và Lễ Lạp Nguyệt vào ngày 25/12 âm lịch. Những lễ hội này không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết và gìn giữ truyền thống văn hóa.

Công nhận di tích lịch sử

Đền Bàu Lối đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa, cùng với các di tích khác trên địa bàn thị xã Cửa Lò, tạo nên một quần thể di tích danh thắng, thúc đẩy sự phát triển du lịch của địa phương. Với bề dày lịch sử, kiến trúc độc đáo và cảnh quan đẹp, đền Bàu Lối xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua đối với du khách.

Đền Bàu Lối không chỉ là nơi thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh mà còn là biểu tượng văn hóa, lịch sử quan trọng của thị xã Cửa Lò, góp phần vào việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.